Wat is privacy?
Privacy is het recht van een mens om vrij te zijn in wie je bent en wat je doet, zonder daarbij bekeken, beoordeeld en beïnvloed te worden door een ander.
Het recht op privacy zorgt ervoor dat er een persoonlijke levenssfeer ontstaat waarbinnen een mens is afgeschermd van het zicht van een ander op zijn doen en laten.
Daarom wordt het recht op privacy ook wel ‘het recht om met rust gelaten te worden’ genoemd. Privacy werkt dan als een schild dat om je heen zit waar de ander niet doorheen kan kijken.
Wat beschermt privacy?
Privacy zorgt er voor dat:
- Je vrij bent om jouw leven in te richten naar eigen inzicht zonder inmenging van buitenaf.
- Je vrij bent om je mening te uiten en te protesteren.
- Je vrij bent om een geloof of levensovertuiging te hebben.
- Je vrij bent om te stemmen op de politieke partij van jouw voorkeur.
- Je niet gediscrimineerd wordt op basis van ras of etniciteit, politieke opvattingen, religieuze of levensbeschouwelijke overtuigingen, het lidmaatschap van een vakbond, je genetische gegevens (DNA), je biometrische gegevens (vingerafdrukken), gegevens over je gezondheid of gegevens over seksueel gedrag of seksuele gerichtheid.
Welke vormen van privacy bestaan er?
Ruimtelijke privacy
- Bepaalde niet-openbare plekken worden afgeschermd voor het zicht van anderen zoals bijvoorbeeld de woning of leefruimte. Ook worden bepaalde plekken in de half-openbare ruimte, zoals bijvoorbeeld bij zwembaden afgeschermd.
- Op plekken die voor iedereen toegankelijk zijn (de openbare ruimte) geldt ook het recht op privacy. Zo is bijvoorbeeld het plaatsen van camera’s, het gebruik van vliegende drones met camera’s, of camera’s met gezichtsherkenningssoftware niet toegestaan of pas toegestaan als dat mag van de wetgever. De gemeente mag bijvoorbeeld pas camera’s gebruiken indien dit noodzakelijk is in het belang van de handhaving van de openbare orde, zo staat dat namelijk in de Gemeentewet.
Lichamelijke privacy
Ieder mens bepaalt zelf wat er met zijn lichaam gebeurt. Dat betekent dat iedereen zeggenschap heeft over het al dan niet uitvoeren van onderzoeken of operaties aan en in je lichaam.
Communicatieve privacy
De inhoud van digitale en niet-digitale berichten tussen een verzender en een ontvanger (bijvoorbeeld poststukken en digitale gegevens) worden afgeschermd voor de buitenwereld zodat een ander daar niet bij kan en de inhoud vertrouwelijk blijft. Als je bijvoorbeeld een brief ontvangt van de gemeente is deze beschermd door het briefgeheim en als je een digitaal inzageverzoek voor je persoonsgegevens indient dan zal de gemeente je de inhoud van dit verzoek ‘versleuteld’ toesturen zodat alleen jij erbij kan.
Informationele privacy
Informatie die iets onthult over een persoon of herleidbaar is naar een persoon is een persoonsgegeven.
Ieder mens bepaalt zelf wat er met zijn of haar persoonsgegevens gebeurt. Persoonsgegevens zijn als het ware jouw eigendom. Dat betekent dat je zeggenschap hebt over de informatie die deze persoonsgegevens onthullen over jou. Persoonsgegevens kunnen namelijk veel zichtbaar maken over wie je bent en wat je doet of gedaan hebt.
Persoonsgegevens worden opgeslagen op papier of in digitale vorm. De gemeente gebruikt ook veel persoonsgegevens van haar inwoners maar alleen als zij dat mag. Over deze bevoegdheden lees je meer bij ‘Waarom mag de gemeente mijn persoonsgegevens gebruiken?’
Voor deze laatste vorm van privacy (Informationele privacy) is een speciale wet gemaakt, de Algemene verordening gegevensbescherming. In die wet staat dat de gemeente jou moet informeren over de manier waarop ze met jouw persoonsgegevens omgaat. De gemeente informeert jou hier over door deze privacyverklaring op de website.
Waarom mag de gemeente mijn persoonsgegevens gebruiken?
De gemeente mag jouw persoonsgegevens niet zomaar gebruiken zonder een goede reden. Hieronder zie je een overzicht met voorbeelden wanneer de gemeente bevoegd is om dat wel te mogen doen:
- De gemeente heeft een taak uit te voeren op het gebied van het algemeen belang of openbaar gezag en moet bij het uitvoeren van die taak jouw persoonsgegevens gebruiken (zie het register van verwerkingen).
- Op de gemeente rust een wettelijke verplichting om jouw persoonsgegevens te gebruiken
- Je hebt een overeenkomst gesloten met de gemeente waarvoor jouw persoonsgegevens nodig zijn om de overeenkomst uit te voeren
- Je hebt toestemming gegeven aan de gemeente om jouw persoonsgegevens te gebruiken.
Wil je meer weten over gegevensbescherming, zie dan de uitgebreide versie van de privacyverklaring (link) en het register van verwerkingen (link)