Kent u een bijzondere boom in uw omgeving? Zet 'm op de (groene) kaart!
De gemeente Leusden is haar bomenbeleid aan het herzien en roept haar inwoners op om waardevolle en monumentale bomen door te geven. Aan de hand van gestelde voorwaarden worden deze bomen beoordeeld om zo de bestaande ‘Groene Kaart’ te actualiseren. Deze bomen verdienen namelijk waardering en bescherming. Bomenschouwer Luc Noordman en adviseur groene buitenruimte Edwin Koot vertellen hier meer over.
De Groene Kaart en de voorwaarden
Op de Groene Kaart staan waardevolle- en monumentale bomen. Dit zijn de meest bijzondere bomen die beschermd worden onder de bomenverordening. Dit betekent dat deze bomen beschermd worden door het kapverbod. De gemeente heeft bijzondere bomen die op gemeentegrond staan zelf al op de kaart gezet. We zijn nu benieuwd naar bijzondere bomen op particuliere grond. Via het inschrijfformulier kunnen inwoners een bijzondere boom doorgeven. Mogelijk staat deze boom al op de Groene Kaart. Let op: op dit moment werkt de adres- en plaatszoekfunctie van de kaart niet, wel is het mogelijk om een adres te vinden door direct op de kaart te klikken en te scrollen.
Een boom opgeven kan tot 25 september 2024. De gemeente maakt een voorselectie van de ingediende bomen. Vervolgens controleert bomenschouwer Luc Noordman of de boom waardevol of monumentaal is. Dit doet hij aan de hand van vijf voorwaarden: zeldzaamheidswaarde, beeldwaarde, cultuurhistorische waarde, natuurwaarde en waarde voor de leefbaarheid.
Alleen maar voordelen
Het opgeven en inzichtelijk maken van waardevolle en monumentale bomen geeft de gemeente handvatten om deze bomen te blijven observeren en bescherming te bieden. Adviseur Edwin Kooten van EKootree vertelt: “Hoe ouder en groter een boom is, hoe meer functies deze boom heeft. Grote bomen zijn onze natuurlijke airco’s op warme dagen. Daarnaast biedt een boom ook onderdak aan vele diersoorten, planten en insecten. Het duurt tientallen jaren voordat een boom van zo’n omvang is, om al deze positieve functies te kunnen bieden. Daarom is het belangrijk om ons samen te blijven inzetten voor behoud en bescherming van bijzondere bomen.” Edwin vervolgt: “En wie wordt nou niet blij van - of voelt zich ontspannen tijdens - een wandeling of een fietstocht in een groenrijke omgeving? Het is bewezen dat ‘groen’ om ons heen een positieve invloed heeft op onze gezondheid en welbevinden.”
De bomenschouw
Luc Noordman, officieel bomenschouwer, heeft alle waardevolle en monumentale bomen in Nederland geschouwd. “Vroeger ging ik met een wegenkaart en coördinaten op zoek naar de desbetreffende boom, dat was nogal een tijdrovende klus. Gelukkig gaat het nu veel sneller.” Luc neemt ons mee naar een bomenschouw van drie monumentale bomen op het kruispunt Noorderinslag en de Hamerveldseweg. Deze bomen zijn al geschouwd en ingedeeld in categorie monumentaal. Iedere vijf tot 10 jaar worden ze opnieuw geschouwd en gecontroleerd op gezondheid en veiligheid. “Het schouwen begint al bij de wandeling er naar toe”, vertelt Luc. “Je kijkt in de omgeving welke bomen er al staan. Is er veel of weinig groen en is de opgegeven boom echt uniek in de omgeving? Vervolgens bekijk je hoe de boom erbij staat. Staat de boom alleen of samen en hoeveel ruimte heeft de boom om te groeien? Het inschatten van de gezondheid van een boom begint bij de groeiplaats van de boom. Zien we nuttige paddenstoelen groeien of zien we schimmels rondom de boom die een voorteken zijn van een aantasting?”
Ondertussen pakt Luc een losse ‘Tonderzwam’ op die bij een van de bomen ligt. “Kijk”, vervolgt Luc. “Dit is een paddenstoel die dol is op niet vitale, levende bomen. Dit betekent niet veel goeds voor de toekomst van deze boom. Helaas kunnen we hier niets meer aan doen, alleen de boom goed in de gaten blijven houden en jaarlijks controleren, met name voor de publieke veiligheid.” Edwin vult aan: “Bomen hebben een groot zelfgenezend vermogen. Zo kunnen ze verziekte delen afsluiten en doorgroeien. Dat is heel bijzonder. Niet bij elke aantasting lukt dat even goed. Daarom blijft de gemeente bomen als deze controleren zodat het veilig blijft. We willen bijvoorbeeld niet dat delen van een boom uitbreken en schade veroorzaken.’’ De schouw gaat verder en Luc bekijkt vervolgens de dikte van de stam, verder omhoog tot aan de kroon. “Dit zijn de bladeren van de boom. Twee van de drie bomen staan er goed bij. Hopelijk staat ook het derde exemplaar er de volgende schouwronde nog.”
Bijzondere boom met verhaal
Als we Luc vragen naar een memorabele boom in Leusden, dan noemt hij een grote groene beuk die weliswaar fysiek niet meer leeft, maar het verhaal nog wel. De groene beuk stond bij Kamp Amersfoort waar gevangenen een laatste groet kerfde in de stam voordat ze het kamp betraden. Een andere favoriete boom van de bomenschouwer staat aan de Heiligenbergerweg, de weg naar Amersfoort. Luc: “Hier staat een grote Eik, je kunt er niet omheen. De Eik heeft een prachtig dikke stam en een bijzonder grote kroon. Ik denk dat de Eik al zeker 200 jaar oud is en ondanks allerlei omstandigheden toch is blijven bestaan. Als je in de buurt bent, neem dan vooral eens een kijkje. Deze boom heeft veel gezien en meegemaakt.”
Oproep, geef uw boom op!
Heeft u of kent u ook zo’n bijzondere boom in de gemeente Leusden? Een boom die een bijzonder verhaal heeft en die bescherming en waardering verdient? Geef het uiterlijk 25 september 2024 door via het inschrijfformulier. Dankzij uw inbreng geven we bijzondere bomen én haar verhalen door aan volgende generaties! Meer informatie over het bomenbeleid en de Groene Kaart leest u op de pagina over Bomenbeleid.
Wist u dat?
Door het gras rondom de bomen niet met een grasmaaier te maaien, maar bijvoorbeeld te laten staan of handmatig bij te knippen, voorkomt u dat de wortels van de boom beschadigd raken. Bij beschadiging krijgt de boom een open wond, waar schimmels de kans krijgen om de wortels van de boom te bereiken. Dit kan leiden tot de dood van een (eeuwenoude) boom.
