Vragen en antwoorden over de Spreidingswet

Wat is de volledige naam van de Spreidingswet?

De Spreidingswet staat voor ‘de Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen’  en gaat over de wettelijke taak van gemeenten in de opvang van asielzoekers.

Waarom is deze wet nodig?

Tot nu toe lukt het niet om genoeg opvangplekken te realiseren voor asielzoekers die daar recht op hebben. Met behulp van deze wet is het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) niet meer afhankelijk van de medewerking van gemeenten voor voldoende opvangplekken. Daarnaast is de wet gericht op het zorgen voor een meer evenwichtige verdeling van asielzoekers over Nederland.

Hoe werkt de Spreidingswet?

Het kabinet heeft het aantal opvangplekken die er in de komende 2 jaar nodig zijn, geraamd. Op basis van dit aantal is er een indicatieve verdeling gemaakt over alle gemeenten op basis van inwoneraantal en SES-WOA score (sociaaleconomische score van een gemeente). De scores van alle gemeenten in de provincie worden opgeteld. Dat heet de ‘provinciale opgave’. Elke provincie weet hoeveel opvangplekken ze moeten leveren.

De gemeenten bespreken aan de provinciale regietafels (PRT’s) hoe zij gezamenlijk hun opgave gaan aanpakken. Zo beslissen ze samen over bijvoorbeeld welke gemeenten asielzoekers gaan opvangen en hoeveel opvangplekken er komen.

Opvangplekken die er nu zijn of die voor 1 juli 2025 beschikbaar komen, kunnen meetellen als onderdeel van de provinciale opvangopgave. Deze plekken moeten minstens tot 1 februari 2026 beschikbaar zijn. De PRT’s worden gecoördineerd door de commissarissen van de Koning (CdK’s). De CdK brengt vóór 1 november aanstaande verslag uit aan de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid. Wanneer gemeenten tot een sluitende verdeling komen, legt de staatssecretaris dit vast in een verdeelbesluit. Als het de gemeenten niet lukt om gezamenlijk de totale provinciale opgave te verdelen, dan kan de staatssecretaris zelf gemeenten aanwijzen die gehouden zijn om het vastgestelde aantal opvangplekken te realiseren.

Na 2 jaar raamt het kabinet weer in hoeveel opvangplekken er nodig zijn en gaan gemeenten opnieuw met elkaar in gesprek.  Op de website van de Rijksoverheid kunt u de infographic bekijken die laat zien hoe de verdeling van de opvangplekken tot stand komt.

Wat betekent de Spreidingswet voor Leusden?

Gemeente Leusden heeft de taak opgelegd gekregen om 207 asielzoekers een opvangplek te geven in 2025.  We hebben de ambitie om de indicatieve asielopgave uit de Spreidingswet  mogelijk te maken.

Hoe worden we als inwoners geïnformeerd en betrokken?

We plaatsen op tijd en regelmatig artikelen in de (online) Leusder Krant en posten informatie via onze social media-kanalen. Ook houden we alle informatie bij op de webpagina www.leusden.nl/Spreidingswet. Daarnaast organiseren we tijdig  (online) informatiebijeenkomsten voor zowel inwoners als voor ondernemers die we zullen aankondigen in de Leusder Krant en op onze social media-kanalen.

Over hoeveel nieuwe opvangplekken hebben we het?

Onze taakopgave vanuit de Spreidingswet is 207 asielopvangplekken. Hierin telt mee het aantal van 60 amv-ers die eind dit jaar zullen worden opgevangen in de Speelkamp locatie. Dit brengt het aantal op 147 extra opvangplekken. Daarbij wordt het aantal van 240 Oekraïense vluchtelingen opgeteld die we nu opvangen en die vanaf mei 2025 een nieuwe verblijfslocatie nodig hebben. Dat brengt het totaal aantal nieuwe opvangplekken op 387.

Alles bij elkaar zijn dat veel plekken terwijl er in Leusden op sommige punten nauwelijks genoeg ruimte lijkt te zijn voor wat ook belangrijk is in Leusden. Denk aan huisvesting voor onze eigen inwoners, voor bedrijven die werkgelegenheid bieden, scholen, ruimte voor sport, zorginstellingen enzovoort.

Zijn er al mogelijke locaties bekend?

Op dit moment zijn we bezig met een strategisch locatieonderzoek. Zodra meer bekend is, zullen wij de inwoners hierover informeren en waar mogelijk, betrekken.

Draagt deze wet bij aan betere opvang voor asielzoekers?

Afhankelijk van de resultaten zal de Spreidingswet helpen om te zorgen voor voldoende en geschikte opvangplekken die ook voor lange(re) tijd beschikbaar zijn. Hiermee zal ook minder vaak noodopvanglocaties nodig zijn.

Hoe zorgt de overheid dat deze wet goed werkt?

De overheid zorgt voor tijdige en duidelijke informatie en goede middelen voor de gemeenten. Ook zal ze regelmatig met de gemeenten en andere betrokken partijen praten en overleggen om te kijken hoe alles gaat en waar verbeteringen nodig zijn.

Hoe wordt bepaald hoeveel opvangplekken er nodig zijn?

De overheid berekent hoeveel opvangplekken er de komende 2 jaar nodig zijn. Dan wordt er een plan gemaakt over het aantal opvangplekken die elke provincie en gemeente moeten regelen. De berekening van het aantal per gemeente is gebaseerd op het aantal inwoners en de omvang van werk en inkomen in de betreffende gemeente.

Wat als een gemeente niet genoeg plekken kan regelen?

Als een gemeente niet genoeg plekken kan regelen, kan de staatssecretaris die gemeente verplichten om toch asielzoekers op te vangen.

Welke soorten opvang zijn er?

Er zijn verschillende soorten opvang, zoals noodopvang en opvang voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv). Eén van de belangrijkste aspecten is hoe lang de opvang beschikbaar is.

Hoe zit het met de amv-opvang in de Speelkamp?

60 Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) zullen naar verwachting vanaf eind 2024 verblijven aan de Speelkamp 22. Deze locatie is aangekocht door het COA, de uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Justitie en Veiligheid, die zorgt voor de volledige opvang van asielzoekers.

Hoe lang moeten de nieuwe asielopvangplekken beschikbaar zijn?

De plekken moeten beschikbaar zijn binnen 6 maanden na het besluit en beschikbaar blijven tot minstens 1 februari 2026.

Wat zijn duurzame opvangplaatsen?

Duurzame opvangplaatsen zijn plekken die voor 5 jaar of langer beschikbaar zijn. Gemeenten kunnen bonussen krijgen als ze meer van deze plekken aanbieden dan nodig is.

Wie doet wat in de Spreidingswet?

De gemeenten zijn verantwoordelijk voor het regelen van opvangplekken. De overheid ondersteunt en controleert of alles goed gaat.

Hoe zit het met de nieuwe plannen van het formerend kabinet?

Zolang de Spreidingswet van kracht is, voeren we als gemeente deze taak uit. Als gemeente vinden we dat we onze aandeel moeten leveren als het gaat om asielopvang, ongeacht of de wet wel of niet wordt ingetrokken.

Waar kan ik de formele bekendmaking van de Spreidingswet vinden?

Via de link www.officiëlebekendmakingen.nl.