Vervolgavond 25 oktober 2023 over woningbouw Tabaksteeg-Zuid

• Inloop: 19.15 uur
• Aanvang: 19.30 uur
• Presentatie: Serge Vonk, stedenbouwkundige Bureau IMOSS

• Bert van Eijken projectmanager Tabaksteeg-Zuid, opent de bijeenkomst en heet de aanwezigen welkom. Dit is het eerste deel van de bijeenkomst. Het tweede deel is op 1 november. Hiervoor is gekozen vanwege de moeilijkheid van het onderwerp.
• Alle in september ontvangen reacties op de participatiebijeenkomst zijn bestudeerd, gecategoriseerd in enkele hoofdthema’s en gepubliceerd op de website. Een deel van de input leidt tot dilemma’s en soms zijn er oplossingsrichtingen te bedenken.
• Volgende week is er een check of alle reacties zijn meegenomen en correct geïnventariseerd. Men wordt vanavond verzocht om ideeën en opmerkingen te noteren en in de komende dagen te mailen. Op 1 november kan men weer in gesprek.
• Bert licht toe dat wat vanavond wordt gepresenteerd geen plannen zijn, maar schetsen, tekeningen, gedachten op papier. De participanten nemen deel aan het proces van denken, wikken, wegen en ontwikkelen.

• Dit is een proces van participatie en dat vraagt geduld en begrip van alle deelnemers. Veel – vaak conflicterende - belangen moeten verenigd worden,  Hierbij zijn burgers, overheden en instanties betrokken en zoals gebruikelijk in Nederland wordt gekeken of men er middels dialoog uit kan komen. Soms moeten individuele belangen wijken voor maatschappelijke belangen. Indirect beslissen de participanten mee, omdat zij hebben gekozen voor de gemeenteraad. Het uiteindelijke besluit inzake de kaders en randvoorwaarden wordt ook door de gemeenteraad genomen.
• Er zijn kansen en beperkingen ten aanzien van de wensen. Er is uiteraard begrenzing door de geografie, maar ook door de stand van de techniek, de financiële haalbaarheid, door politieke krachten en door wet- en regelgeving. Een oplossing voor de een kan een probleem voor de ander betekenen. Als voorbeeld wordt verwezen naar de waterafvoer van het gebied. Gebruikt men hiervoor een aanwezige sloot, dan kan dit verder weg een probleem veroorzaken.
• Kaders en randvoorwaarden worden hopelijk in april vastgesteld. Hierin zijn de spelregels opgenomen: de ondergrenzen, maar ook aspecten waardoor de toekomst niet onmogelijk wordt gemaakt. Denk hierbij aan de transitie van fossiel naar niet fossiel. Hier moet nu al over worden nagedacht terwijl nog niet bekend is wat de oplossing over enkele jaren gaat zijn. Er worden grenzen gesteld, maar ook ruimte gelaten.  
• Een visie is belangrijk, maar in hoeverre kun je deze vooraf laten gaan door het vormgeven van de werkelijkheid. De kunst van het haalbare; veel ambities moeten worden verwezenlijkt in een gebied. De visie kan ontstaan terwijl men bezig is zaken op te lossen.

Wat is opgehaald en wat wordt ermee gedaan? Dit is eigenlijk op te delen in drie hoofd categorieën:

• Ergernissen en tips over de huidige situatie, met soms een relatie tot de ontwikkeling van dit gebied. In sommige gevallen vragen deze ergernissen nu al aandacht en Bert van Eijken wil zich hard maken om via de beheerorganisatie van de gemeente dit op te pakken.
• Ook zijn er zorgen en voorstellen die in een latere fase aan bod komen. Vaak praktische en nuttige ideeën (denk aan het scheiden van afval en het plaatsen van brievenbussen). Deze worden bewaard tot een volgende fase, omdat gewerkt wordt van grof naar fijn in dit traject.
• Daarnaast zijn er ook zorgen en ideeën die in deze fase worden meegenomen. Deze zijn opgedeeld in hoofd thema’s die spelen. Al deze punten moeten straks terug te vinden zijn in de nota Kaders en randvoorwaarden.

Het proces van participatie eindigt niet na het vaststellen van de Kaders en randvoorwaarden. Hierna volgt een wat duidelijkere fase: het maken van een ontwerp. In alle fases is op elke wijze sprake van participatie.

• Hij grijpt nog kort terug en geeft de begrenzing van het gebied aan.
• Er zijn veel goedbezochte bijeenkomsten geweest waaruit veel input is gekomen. Ook hebben veel mensen per e-mail gereageerd. Alles geïnventariseerd en (geanonimiseerd) op de website geplaatst. Hij vraagt de aanwezigen om na te gaan of hun eerdere opmerkingen in dit overzicht terug zijn te vinden. Dubbelingen zijn samengevoegd. Is een gemaakte opmerking nergens terug te vinden, dan wordt men verzocht dit aan te geven na de bijeenkomst en, indien mogelijk, volgende week aanwezig te zijn. Vanuit de participatie wordt verzameld wat er leeft in de omgeving, maar er worden ook gesprekken gevoerd met diverse andere partijen en vakdisciplines. Al deze punten moeten uiteindelijk gaan landen in de nota. Daarom is het van belang dat ieders geluid in deze fase goed wordt gehoord.  
• Tijdens de rondwandeling in het gebied zijn ook andere verhalen naar boven gekomen.  
• Zaken waar weinig discussie over bestaat zijn bijvoorbeeld: de grote behoefte aan starterswoningen, betaalbaarheid, ook levensloopbestendige woningen, het behoud van zoveel mogelijk bestaand groen, mogelijkheden in de wijk om elkaar te ontmoeten, duurzaamheid, verbinding met het buitengebied, het goed borgen van de verkeersveiligheid. Deze zijn daarom niet opgenomen in de categorie dilemma, omdat dit breed gedragen wensen betreft. Daarnaast worden deze zaken merendeels al opgelegd door wet- en regelgeving.
• Voorbeelden van zaken die later aan de orde komen:
  • Komt er een zelfbewoningsplicht, kan er voorrang worden gegeven aan bewoners van Leusden, de architectuur van de woningen, komt er een honden losloopveld, etc. Dit komt aan bod bij het ontwerpen van de wijk. Ook over de exacte ophoging van het terrein zijn veel vragen gesteld.
• Wat wel aan de orde komt in deze fase: Wat is er opgehaald (welke kwesties spelen er), welke dilemma’s levert dat op? En welke oplossingsrichtingen lijken nu kansrijk?

Dit is onderverdeeld in de thema’s:

• waar groen, waar bebouwing?
• water
• verkeer
• voorzieningen

Er zijn nadrukkelijke wensen geuit om bepaalde delen van het gebied onbebouwd te laten. Hiervoor zijn verschillende redenen gegeven, zoals uitzicht, geluidsoverlast en behoud van groen. Het dilemma wordt dan: waar kan nog wel worden gebouwd?

Hierbij komt het gesprek op woningdichtheid, waarbij Serge aan de hand van berekeningen en voorbeelden laat zien dat, gebaseerd op de doelstelling van 760 woningen, het aantal woningen per ha dat gebouwd kan worden, hoger wordt (compacter bouwen). Hoewel theoretisch een lagere woningdichtheid kan worden gerealiseerd in het plangebied (56 ha), is dit in de praktijk niet het geval door bestaande (wettelijke) belemmeringen.

In theorie zouden er circa 40 ha overblijven voor bebouwing. Door het respecteren van de wensen tot het houden van afstand, dan zou een gebied van circa 22 ha resteren om te bebouwen. In dat geval komt men uit op een significante woningdichtheid van 35 woningen per ha. Daarmee zou worden gekozen voor een geheel ander type wijk. In vergelijking met huidige Tabaksteeg van 25 woningen per ha.

Deze discussie moet worden gevoerd. De hoofdvraag is daarmee: welk type wijk wil je, welke doelgroepen, leefklimaat, verschijningsvormen. De belangen van zowel huidige als toekomstige bewoners moeten worden meegenomen. De balans moet worden gezocht en de verbinding met de bestaande wijk. In het groen zitten ook diverse functies, zoals de wateropvang.

Hierover zijn diverse zorgen uitgesproken door de participanten, vanwege ondervonden overlast. In verband hiermee zijn ook zorgen geuit over het eventueel ophogen van het terrein.

Er is al een werkgroep water actief, waarin deskundigen van het waterschap en de gemeente zijn vertegenwoordigd. Op dit moment is nog niet duidelijk wat er precies moet gaan gebeuren. Wel is duidelijk dat het probleem in het gebied zelf moet worden opgelost.

Het uitgangspunt hierbij is: het water zo lang mogelijk vasthouden en vertraagd afvoeren. Er zijn wel denkrichtingen over de afvoer van het water, maar de bestaande sloten zitten aan hun capaciteit. Diverse oplossingsrichtingen worden toegelicht. De komende tijd zal intensief overleg gaan plaatsvinden tussen de gemeente, het waterschap en de grondeigenaren en daarnaast zal veel onderzoek worden gedaan. Uitgangspunt is dat wateroverlast voor de omgeving niet toeneemt.

De ontvangen input toont veel verschillende standpunten op het gebied van verkeer. Omdat de wijk uiteindelijk wel dient te worden ontsloten, wordt naar oplossingen gezocht. Participanten hebben ook nieuwe oplossingen geopperd, zoals het doortrekken van de Ben Ponbaan, al dan niet in combinatie met een toegang vanuit het Zuiden. Sluipverkeer is daarbij wel een punt van aandacht. Een andere denkrichting is een beperkte aansluiting op de Arnhemseweg in combinatie met een optimalisatie van het ov. Serge schetst hiermee het dilemma, zonder nu een oplossing te presenteren.

De vraag die speelt is of er voorzieningen  in de nieuwe wijk dienen te komen. Zo ja, welk type en hoeveel. Er zijn veel mogelijkheden naar voren gebracht door de participanten, maar ook is vaak aangedragen dat er juist geen voorzieningen in de wijk zouden moeten komen, want extra winkels zorgen juist voor een probleem op het Maximaplein. De nieuwe wijk zou zelfs een oplossing voor het bestaande probleem van het Maximaplein kunnen zijn. Al met al is dit een vrij overzichtelijke keuze: wil men de bestaande voorzieningen juist versterken door een nieuwe wijk te bouwen, of wil men de (ervaren) problemen oplossen door nieuwe voorzieningen in de wijk aan te brengen.

Bert van Eijken staat nog kort stil bij het vervolg van het proces, dat is opgenomen in de presentatie. Er zijn bijvoorbeeld ook onderwerpen die tijdens de inloopbijeenkomst en in de reacties niet door participanten naar voren zijn gebracht. Maar waar bepaalde organisaties wel graag aandacht voor willen. Denk bijvoorbeeld aan energie of klimaatadaptatie.

Deze zaken worden wel opgenomen in de nota Kaders en randvoorwaarden. Medio december wil men terugkoppeling geven aan de participanten en andere belangstellenden, aan de hand van het stuk dat het college met de raad wil gaan bespreken in januari.

Bij de terugkoppeling wordt ook toegelicht waarom men tot bepaalde keuzes is gekomen. Eventuele opmerkingen hierop kunnen dan nog worden doorgegeven aan de gemeenteraad of aan het college.

In april 2024 zal de gemeenteraad dan besluiten over de Kaders en randvoorwaarden. Als alles verloopt zoals geschetst dan zal in 2024 het stedenbouwkundig plan worden opgesteld, evenals een omgevingsplan en een inrichtingsplan. Ook dan zullen er nog participatiemomenten worden gepland.

Met dank aan alle aanwezigen wordt rond 20.30 uur de bijeenkomst afgerond.